متن تصاویر را در ادامه مطلب ببینید
حضرت مهدی علیه السلام واسطه ی فیض الهی
عرفا
معتقدند: حق سبحانه در آینه دل انسان کامل تجلی می کند و عکس انوار تجلیات
از آیینه دل او بر عالم می تابد و همگان با دریافت آن فیض، پدید آمده و
حفظ می گردند و تا انسان کامل در عالم وجود دارد، از تجلیات ذاتی و رحمت
رحمانی و رحیمی حق تعالی برای عالم و پدیده های هستی استمداد می کند و آن
ها به واسطه این استمداد و فیضان تجلیات حق تعالی حفظ می شوند.1 بنابراین،
نظام آفرینش در حدوث و بقا، وامدار وجود پر برکت انسان کامل است، و به
واسطه اوست که فیض الهی نصیب عالم و آدم می شود و از همین روست که در زیارت
«جامعه کبیره » درباره اهل بیت علیهم السلام که پس از پیامبراکرم صلی الله
علیه و آله مصادیق بارز انسان کامل هستند، آمده: «بکم فتح الله و بکم یختم
و بکم ینزل الغیث، و بکم یمسک السماء ان تقع علی الارض و بکم ینفس الهم و
یکشف الضر»2; یعنی عالم با حقیقت وجود شما گشوده شده، و با شما ختم می
گردد; به خاطر شما باران فرو می ریزد و به واسطه شما آسمان از ریزش باران
به زمین باز می ماند و با توسل به شما گرفتاری ها و مشکلات برطرف می شوند .
عندلیب
گلشن اسرار، حافظ شیرازی، تمام معارف زیارت «جامعه کبیره » را در این کلام
نغز جمع نموده و خطاب به اهل بیت علیهم السلام گفته است:
از رهگذر خاک سر کوی شما بود هر نافه که در دست نسیم سحر افتاد
و
در عصر کنونی، وجود مبارک حضرت مهدی علیه السلام قبله دل ها و واسطه فیض
الهی بر عالم و آدم است . لذا در دعای نورانی «ندبه » از او به «سبب اتصال
آسمان و زمین » یاد شده و چنین آمده است: «این السبب المتصل بین الارض و
السماء» 3 و در دعای «عدیله » نیز درباره آن حضرت آمده: «ثم الحجة الخلف
القائم المنتظر المهدی المرجی الذی ببقائه بقیت الدنیا و بیمنه رزق الوری و
بوجوده ثبتت الارض و السماء» 4; یعنی پس از یازده امام - که یاد شد - امام
و حجت دوازهم قائم منتظر مهدی است که امیدها به اوست و به واسطه او دنیا
باقی و برقرار می باشد و به برکت وجود او مردم روزی دریافت می کنند و در
سایه وجود او آسمان و زمین بر قرارند .
همه این حقایق در رهاورد
عرفانی بزرگان اهل معنا به طور مستقیم درباره حضرت مهدی علیه السلام عنوان
شده اند . از آن میان عارف نامدار محی الدین بن عربی می گوید: «پس مهدی
رحمت است; همان طور که پیامبر رحمت بود; چنان که خداوند فرمود: ما تو را
نفرستادیم، مگر آن که رحمت برای عالمیان باشی، و مهدی چون کاملا بر اساس
مشی و سیره پیامبر، رفتار می کند، لذا دچار اشتباه نمی شود، پس به طور یقین
رحمت عالمیان است .»5
و عارف نسفی نیز گفته است: «هر دو طرف
جوهر اول را در این عالم دو مظهر می باید که باشد . مظهر این طرف، که نامش
«نبوت » است، خاتم انبیا است و مظهر آن طرف، که نامش «ولایت » است، صاحب
الزمان است که اسامی بسیار دارد; چنان که جوهر اول اسامی بسیار دارد ...
البته بیرون خواهد آمد [ظهور خواهد کرد] احوال وی بیش از این خواهد بود که
به نوشتن آید .» 6
در رساله منسوب به عارف عربی نیز درباره حضرت
مهدی علیه السلام چنین آمده است: «والسلام علی المحاذی للمرآة المصطفویة،
المتحقق بالاسرار المرتضویه، فیاض الحقائق بوجوده، قسام الدقائق بشهوده،
ابی القاسم محمد بن الحسن»7; سلام بر مهدی که حقیقت ذات شریف او محاذی آینه
وجود مصطفوی، و متحقق به اسرار مرتضوی است . از این رو، افاضه و بخشایش
حقایق به واسطه وجود او، و تقسیم دقایق با شهود او انجام می شود .
از آنچه بیان شد، این نکته معلوم گردید که یکی از بهترین تجلیات رخ مهدی علیه السلام در آینه عرفان، واسطه فیض بودن آن حضرت است .
گروه دین و اندیشه تبیان
1- عبدالرحمن جامی، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، نشر مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1370، ص 89
2 - شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت «جامعه کبیره » .
3 - همان، دعای «ندبه » .
4 - همان، دعای «عدیله » .
5 - فتوحات مکیه، ج 3، باب 366، ص 332 .
6 - عزیزالدین نسفی، مقصد اقصی، باب 5، ص 245 .
7 - محی الدین بن عربی، مناقب، شرح سیدصالح خلخالی، ص 133 .
سحر